Tuần khủng hoảng – Wonderweek 19
1. TUẦN KHỦNG HOẢNG WW19 diễn ra thời điểm nào?
Tuần khủng hoảng ww19 bắt đầu diễn ra vào thời điểm bé được 14-17 tuần tuổi (tùy từng bé) và kéo dài cho tới khi bé được khoảng 19 tuần.
Thông thường các bé sẽ có biểu hiện khó ở vào 16-17w, có bé bắt đầu sớm từ 14w. Các mẹ sẽ có cảm giác như con mình liên tục quấy quả, cáu gắt, ăn uống ngủ nghỉ kém nối từ ww12 qua ww19. Thậm chí có bạn còn nối luôn 3 tuần khủng hoảng ww8 qua ww12 và ww19.
Rất nhiều mẹ hoang mang, bối rối cho rằng hay lý do là tại mình bắt con tự ngủ, hoặc tập con theo EASY ko phù hợp, hay là mình làm sai điều gì, vân vân và mây mây.
Không đâu mẹ ạ, cuộc đời nhiều khi đơn giản chỉ là CHỜ ĐỢI.
Hãy nhìn vào những điểm tích cực hơn của con. Hãy nhìn vào những mốc phát triển cả về nhận thức, vận động, trí não của con để thấy con cũng đã vất vả như thế nào. Hãy hiểu con đã tự vật lộn và khó chịu như thế nào trong một môi trường hoàn toàn mới lạ với con như thế này.
Đổi lại là mẹ, hãy nhớ lại những lúc mẹ mới về làm dâu, lúc mới ra trường đi làm, chuyển nhà, chuyển việc v.v.. mất bao lâu mẹ mới làm quen được với môi trường mới, 3-4 tháng là chuyện thường phải ko mẹ?
Đọc thêm: “Tuần khủng hoảng là gì”
2. Các biểu hiện khó ở của tuần khủng hoảng ww19
- GIẢM ĂN
Lượng ăn của con có thể giảm đột ngột còn 1/2 thậm chí 1/3 so với lượng ăn thông thường. Như bạn Cáo nhà mình đang từ 260ml/cữ ngày giảm xuống còn 100-120ml, kéo dài trong 3 tuần cho đến khi hết ww. Bạn nào ww từ 14w thì sẽ kéo dài hơn 1 tháng.
- CATNAP NGÀY
Câu chuyện muôn thuở của tuần khủng hoảng vẫn là catnap. Nhưng nếu các kỳ ww khác catnap vẫn còn hỗ trợ ngủ lại đc bằng vỗ mông, bằng giữ ti giả, thì ở ww19 catnap còn tệ hại hơn – ko cách nào hỗ trợ ngủ lại được.
*** Catnap là hiện tượng các giấc ngủ ban ngày của con chỉ kéo dài 30-40p rồi tỉnh dậy, rất khó để con ngủ trở lại.
Bạn Cáo chơi cho 1 tuần liên tiếp ngủ ngày chỉ 30 phút, thức 3 tiếng, mệt gục ngủ 30 phút nữa lại dậy và tiếp tục thức thông 3 tiếng. Ngủ phòng tối, whitenoise, nút chờ hay ko chờ, vỗ mông hỗ trợ các kiểu ko ăn thua, ti giả ko nhận vì đã bỏ ti giả từ hồi biết mút tay. Và nếu bế lên wind-down thì anh cười toe toét chân tay khua loạn xạ, và dậy chơi luôn.
Được 1-2 ngày hỗ trợ không thành công như thế, các ngày sau mẹ cũng chán, catnap thì mẹ cho dậy chơi luôn. Đợt đó lại còn đúng đợt bay về SG và HN có việc, thế là anh được dịp hóng cả thế giới, nên ko cần ăn uống gì sất.
- THỨC DẬY ĐÊM và REM SÁNG MẠNH
Một số bạn sẽ có hiện tượng thức dậy vào ban đêm nằm chơi (khóc hoặc ko khóc) từ 30 phút cho tới 2 tiếng mới ngủ lại.
Một số bạn khác trước đó đã hết bị ảnh hưởng của REM 4-6h sáng thì giờ lại bị lại, thức dậy sớm và ko ngủ lại được.
Bạn Cáo được cái ngày lanh tanh bành nhưng đêm vẫn ngủ tít, một phần có thể tại vì bạn đã “ra riêng” ngủ trong cũi, cùng phòng với chị Nhím, nên đêm có tỉnh hay sáng có Rem mẹ cũng chả biết, cũng tự ngủ lại tới 7h sáng mới dậy.
- SỢ NGƯỜI LẠ
Ở giai đoạn nàydo nhận thức và tầm nhìn của bé đã tốt hơn, nhiều bé bắt đầu có biểu hiện sợ người lạ. Con phản ứng mãnh liệt, cáu gắt, khóc toáng lên khi thấy người lạ dù trước đó con khá dễ gần, dễ chịu. Đặc biệt dễ thấy hiện tưởng này ở các bé thuộc tuýp em bé nhạy cảm.
- BÁM MẸ
Đa số các bạn vào tuần khủng hoảng 19 sẽ có hiện tượng bám mẹ hơn, chỉ cần và chỉ muốn mẹ, only mẹ. Bình thường ai bế ẵm, cho bú cũng được, nhưng giờ thì mẹ và chỉ mẹ mà thôi.
Túm váy là trong ww19 các bé thường có biểu hiện rất cáu kỉnh, khó chịu, ăn ngủ kém, lịch sinh hoạt đảo lộn, bám mẹ v.v.. Nhiều mẹ lo lắng con sẽ mất nếp ăn ngủ. Yên tâm đi các mẹ, sau cơn mưa trời lại sáng, miễn là các mẹ duy trì được lịch sinh hoạt và các thói quen tích cực cho bé tốt nhất có thể thì hết ww các bé lại về bình thường ngoan như chưa bao giờ có giông tố.
3. MẸ CẦN LÀM GÌ KHI CON TRONG TUẦN KHỦNG HOẢNG WW19?
Trước khi đưa ra các giải pháp thì mình xin nhấn mạnh 1 điều: CÁC GIẢI PHÁP NÀY LÀ CẦN PHẢI THỰC HIỆN, NHƯNG KO CÓ NGHĨA LÀ ÁP DỤNG SẼ HIỆU QUẢ NGAY.
Trong các tuần khủng hoảng thì dù mẹ có cố gắng làm gì đi chăng nữa thì việc ăn ngủ, nề nếp sinh hoạt của con đảo lộn vẫn là chuyện ko thể tránh khỏi. Điều này cũng giống như lúc mẹ đang cáu điên lên thì có ai góp ý hay chửi mắng gì cũng chả làm mẹ nguôi giận ngay được, con cũng thế.
Nên mọi giải pháp đưa ra là để giúp con nhanh về lại nề nếp SAU KHI WW QUA ĐI, và tất nhiên là nó cũng hợp với sự phát triển tương ứng của con sau ww19.
NÊN ĐỪNG QUÁ LO LẮNG LÀ TẠI SAO EM LÀM NỌ LÀM KIA MÀ CON EM VẪN ĂN KÉM, NGỦ KÉM. Vâng, hãy làm quen, ww19 mới chỉ là 1 trong số vô vàn những kỳ ww và khủng hoảng kéo dài tới tận lúc con 18 tuổi thôi. 18 TUỔI – mình ko đánh nhầm đâu, thật đấy!
VỀ ĂN:
- Tăng size núm bình.
Thông thường sẽ cần tăng size núm cho con vào khoảng tuần 16-17. Các bạn tầm này đã xài núm 4 Avent Natural, các bạn đang dùng bình khác cũng rục rịch đổi qua Avent vì hầu hết các bình khác đều ko còn đáp ứng được lực mút mạnh của các bạn nhỏ.
Có 1 vấn đề là núm 4 Avent là núm thẳng, hơi cứng hơn núm nhám xoắn và nhiều bạn nhạy cảm sẽ ko nhận.
Mẹ có thể thử đục lỗ núm 3 trước, tốt nhất là dùng dụng cụ đục chuyên dụng. Tất nhiên con có thể vẫn chỉ bú 120-150ml thay vì 260ml nhưng mẹ sẽ thấy con bú nhanh hơn. Mẹ duy trì cho con dùng núm 3-4 xen kẽ, rồi dần dần đổi hết qua núm 4.
Các biểu hiện như nhai núm, sữa tràn khóe miệng, ọe lên ọe xuống v.v.. chỉ là “chiêu trò” của các cô cậu nhà thôi, đang tuổi hóng hớt ko thích ăn thì làm màu tý ấy mà. Nên các mẹ cũng đừng nấn ná “con em bị sặc” xong cứ cho bú núm 2 núm 3 mãi rồi lại than con em ăn ít, còi, ko lên cân.
- Cắt ti đêm hoàn toàn:
Một số mẹ thì vẫn lưu luyến ti đêm, nhưng theo mình thì tầm này con đã đủ điều kiện để cai ti đêm hoàn toàn, ngủ thông 12h mỗi đêm rồi. Bạn Cáo cắt đêm từ 10w, phê lắm.
Nhiều mẹ thì bảo là tại ngày con ăn ít nên ko dám cắt đêm, SAI, QUÁ SAI, cắt đêm thì mới đẩy được ngày nhé. Và sau khi cắt đêm thì cho các cháu 2 tuần để tăng lượng ăn, đừng cắt 1 đêm qua hôm sau lại rên rỉ “tại sao con em cắt đêm mà ko tăng lượng ngày??”. VẦNG, CHO EM 2 TUẦN NHA CÁC CHẾ!!
- Ăn trong phòng tối, để nguyên whitenoise, ít xao lãng nhất có thể.
Do đây là giai đoạn phát triển về nhận thức và tầm nhìn cũng được mở rộng, nên trong kỳ khủng hoảng con thường bị xao lãng ăn uống do mải “hóng hớt”. Mẹ có thể thử cho con ăn trong phòng tối, để nguyên whitenoise, hạn chế tối đa giao tiếp, tiếng ồn, xao lãng để con tập trung ăn uống. Mẹ yên tâm, việc này không kéo dài quá lâu đâu, sau khi con vượt qua ww thì con lại trở về điều độ bình thường.
Nhiều bạn giai đoạn này đã có thể nằm trên mặt phẳng ăn và ăn hiệu quả hơn là nằm dốc hoặc bế, nên mẹ có thể thử thay đổi tư thế bú của con nhé. Lúc mới ăn nên nghiêng mặt bé qua 1 bên để sữa ko ộc xuống mạnh, khi được 1/3 hoặc 1/2 bình thì từ từ xoay đầu con ngửa lên.
Hoặc ngược lại mẹ cũng có thể cho dậy chơi đã đời tới lúc nào con khóc lớn muốn ăn thì mới mời ăn.
Một cách khác mình không khuyến khích lắm, nhưng nếu đã thử mọi cách không ổn thì mẹ có thể mời con bú khi mới vừa ọ ẹ tỉnh giấc (đã ngủ đủ giấc).
Quan sát con và thử xem cái nào phù hợp. Nhắc lại là chỉ ăn tốt hơn tý thôi chứ ww con có giảm ăn là bt, nhé! Đừng quá stress mẹ ạ!
- Đong bình ít lại theo nhu cầu thực tế của con cho đỡ stress.
Đã biết là con ăn ít hơn bình thường, thì thay vì đong 1 bình đầy ặc rồi mang đi đổ nửa bình sữa dư, mẹ hãy đong ít sữa đi nhé. Đong 150ml con rồi con bú 120ml thì vẫn đỡ stress hơn là đong 260ml con bú 120ml đúng ko? Và mẹ có thể đong sẵn thêm 1 bình dự phòng 50ml (hi vọng) con ăn thêm thì đút bình thêm, như thế vừa đỡ lãng phí sữa, mẹ vừa cảm thấy đỡ mệt mỏi, stress vì nhìn lượng sữa dư quá nhiều trong bình.
Đối với bé bú mẹ hoàn toàn như Cáo và mẹ không hút dư dả sữa như mình, thì giai đoạn này mình thường tự nhủ là “Uh thôi tranh thủ con giảm bú thì trữ được thêm ít sữa phòng hờ” ^^, cũng là 1 cách suy nghĩ tích cực giúp mẹ giảm bớt lo âu, mẹ nhỉ!
- Mời bú 2-3 lần gói gọn trong 45 phút
Khi con có hiện tưởng giảm bú, mẹ có thể du di mời con ăn thêm 2-3 lần, nhưng chỉ nên gói gọn trong 45 phút từ lúc ngủ dậy thôi. Sau 45p thì mẹ hãy dẹp bình không mời lại nữa, con có đói thì cũng cần chờ tới cữ sau.
Các bạn theo EASY thường sẽ quen là ngủ dậy phải được bú ngay dù đói hay ko. Mà trong tuần khủng hoảng thì lại hay catnap, ngủ ngắn, nên nhiều khi chưa đủ 4h con đã dậy giấc mới rồi, và nếu con đòi ăn ngay thì mẹ có thể mời bình luôn dù chưa đủ giờ giãn cữ bú nhé. Điều này giúp duy trì thói quen trình tự NGỦ – ĂN – CHƠI trong EASY, và nó cũng không kéo dài mà sẽ trở lại bình thường khi con vượt qua ww.
VỀ NGỦ:
Quả ngủ mới lanh tanh bành này. Đoạn này là các anh chị lục rục lên lịch Easy 234, mà tất nhiên chưa theo 234 hoàn chỉnh được rồi, thế là chỉ lên 234 biến thể thôi. Mà 234 biến thể thì khá là lung tung, mỗi bạn lại hợp tác với 1 lịch khác nhau, và chỉ có cách “thử” mới biết được lịch nào là phù hợp.
Dưới đây mình liệt kê một vài biến thể phổ biến, mẹ cần quan sát và lựa chọn lịch nào phù hợp.
Quan trọng cần nhớ cho lịch 234 biến thể là:
- TỔNG THỜI GIAN THỨC (WT) = 8-8.5h
- TỔNG THỜI GIAN NGỦ NAP NGÀY = 3.5-4h
- SỐ NAP NGÀY: 2 NAP – CÓ THỂ CÓ THÊM NAP 3 SIÊU NGẮN 10-15P tùy bạn và tùy hôm nhưng cần đúng wt 8-8.5h thôi không hơn nhé.
LƯU Ý: CÁC CON SỐ DƯỚI ĐÂY LÀ WAKETIME GIỮA CÁC NAP NHÉ, còn thì thời gian ngủ là 1.5-2h/nap.
• Biến thể 2-2h15-2-2h15 (hoặc đảo vị trí các con số tùy từng bé):
- Tăng nhẹ 2 WT tổng cộng lên thêm 30p, tùy mẹ chọn thấy wt nào con mình tính táo dễ kéo.
- Nap 3 rút ngắn dần còn 15-20p cho tới khi chỉ ngủ nap 3 dưới 10p thì cắt luôn nap 3.
- 2 nap chính ngủ 1h30p-1h45p. Cách kéo này nhẹ nhàng và từ tốn.
- Sau khi bé đã thức được 2.5h ok thì cắt nap 3 và chuyển qua lịch 2.5-2.5-3 hoặc 2-2.5-3.5 hoặc 2-3-3.
• Biến thể 2.5-2.5-3, cắt nap 3.
Bạn Cáo theo biến thể này từ đầu lúc 17w vì mình thấy WT1, WT 2 bạn rất vui vẻ tỉnh táo và dễ kéo wt. Nap 3 nhiều hôm bạn có biểu hiện khó vào giấc hoặc ngủ tầm 15-20p là dậy, nên mình mạnh dạn cắt luôn nap 3.
Tất nhiên, kéo tới wt cuối dài 3h là bạn lử đử, vật vờ, cáu kỉnh, có lúc gục ngủ lại bị mẹ bế phắt dậy đi rửa mặt mũi, thay bỉm, đi chơi, người mềm như cọng bún, mi mắt trĩu xuống mà mẹ nhất quyết ko cho ngủ.
Đến 6h30 là chiến sỹ ngất (Bình thường 7h ngủ tối, nhà mình tắm sáng và đã bỏ gần hết hỗ trợ ngủ nên đi ngủ chỉ thay sleepsuit, hôn hít,tất đèn, wn và đặt vào cũi).
• Biến thể 2-2.5-3.5 hoặc 2-3-3:
Sau tầm 4-5 ngày kéo 2.5-2.5-3 thì Cáo bị thiếu ngủ, quay về lịch E4 mất 2 hôm, mình cũng ok vì tự thấy là bạn thức ko nổi nữa và cũng ko cần quá gay gắt kéo kịch liệt. Cái này giống như mình đi tập yoga hay gym cũng tập 4-5 ngày xong phải có 1-2 ngày xả ý, nên mình kệ cho bạn về lại lịch E4. Với quan trọng là mình cũng muốn bạn chỉnh WT1 về lại 2h để theo đúng 234 cho mượt.
Sau 2 ngày này thì đúng là bạn kéo wt1 về ngược lại 2h, và vì bạn đã thức wt cuối 3 tiếng ổn (vẫn vật vờ nhưng đỡ hơn) nên mình mạnh dạn cho bạn qua lịch 2-2.5-3.5.
Khúc này mới vui, vì wt3h đã vật vã thì 3.5h là cả một thách thức lớn.
Thường là tầm được 2h45′ hoặc 3h là bạn cáu điên cuồng, hoặc mềm oặt người ra, hoặc hở ra là mút tay ngủ gục. Mẹ mìn cứ hễ thấy chàng lim dim là lôi thốc dậy, nghĩ cũng tội mà thôi cũng kệ.
Kéo lịch này mất hơn 3 tuần, với một vài ngày mệt xả lùi về lịch E4, vài bữa khác thì 2.5-2.5-3, có hôm 2-2.5-2-1.5 luôn, chưa kể catnap ngủ 30p các thể loại kiểu. Nói chung có những ngày mẹ chỉ căn thức đủ 8-8.5h là ok còn lại thì nhỡ có gục lên gục xuống thậm chí 10p cũng thôi tặc lưỡi.
Đổi lịch biến thể + ww19 quả thật là dã man hehe.
(Bài chi tiết hơn về lịch biến thể 2-3-4 mẹ có thể đọc tại đây nhé)
• Theo lịch biến thể, bạn Cáo ăn 4 bữa: 1 bình sáng dậy, 1 bình sau nap 1, 1 bình sau nap 2, và 1 bình tầm 18h trước khi chuẩn bị ngủ đêm. Đêm ngủ 12h không ăn.
4. Kết quả – Sau ww19 mình có gì?
Bạn Cáo đã hết ww19 vào hôm 19w3d. Vẫn tiếp tục theo lịch 2-2.5-3.5 khá ổn. Bạn duy trì lịch này tới khoảng 23w thì tăng wt tổng lên 8.5h, và tới khoảng 26w thì lên lịch E234 hoàn chỉnh.
Lượng ăn sau tuần khủng hoảng trở lại phong độ với các bình tương ứng: 260-260-180-180. Có khoảng 2 hôm lượng ăn bình 1,2 còn tăng vọt như kiểu growth spurt, ăn hết 260 xong tự dưng 1h sau khóc lóc mút mát các kiểu, mời thêm 100ml vẫn bú hết, chắc ăn bù cho mấy tuần ww giảm ăn haha. Ngủ đêm cũng có hôm quất 13 tiếng từ 7h tối tới tận 8h sáng mới dậy. Nhưng nói chung sau 3-4 hôm đã về lại bình yên. Giờ đang hùng hục tập bò.
Mẹ lại chuẩn bị tinh thần đón ww26 (có thể bắt đầu từ 22-24w).
Yay..cuộc đời là những kỳ ww nối tiếp nhau, cố lên các mẹ!!!
About me
